eer keuzevrijheid voor zzp’ers in de zorg: een noodzakelijke visie
De vandaag door het CBS gepubliceerde cijfers laten een zorgwekkende trend zien: in 2023 stegen de uitgaven aan externe inhuur in de zorgsector opnieuw fors. Ten opzichte van 2022 namen deze kosten met 11,2% toe, waardoor het aandeel van externe inhuur in de totale personeelskosten verder groeide. Dit roept niet alleen vragen op over de houdbaarheid van de huidige aanpak, maar benadrukt ook de noodzaak om het debat over keuzevrijheid en arbeidsverhoudingen in de zorgsector te verbreden.
Balans tussen loondienst en zzp-schap
Volgens Bert de Haas, bestuurder bij FNV Zorg & Welzijn, is de stijging in uitgaven voor externe inhuur al sinds 2015 een feit. Hij stelt dat deze toename onnodig is en pleit voor het aantrekkelijker maken van loondienst. Hoewel dit een begrijpelijk standpunt is, sluit het onvoldoende aan bij de wensen van veel zorgprofessionals. Veel zzp’ers hebben bewust gekozen voor deze vorm van werken vanwege de autonomie, flexibiliteit en betere werk-privébalans die zij in loondienst niet ervaren. Het eenzijdig richten op het terugdringen van zzp-schap doet geen recht aan deze realiteit.
Keuzevrijheid als oplossing
In plaats van te streven naar een exclusieve voorkeur voor loondienst, zou de sector moeten inzetten op het bieden van échte keuzevrijheid voor zorgprofessionals. Dit betekent dat zowel zzp-schap als loondienst aantrekkelijke opties moeten zijn. Werkgevers en beleidsmakers zouden zich moeten richten op:
Meer autonomie in loondienst: Zorgprofessionals in loondienst zouden meer zeggenschap moeten krijgen over hun werktijden, werkdruk en inhoudelijke verantwoordelijkheden.
Gelijkwaardige beloning: De kloof tussen de verdiensten van zzp’ers en zorgmedewerkers in loondienst moet worden verkleind. Een marktconform salaris is hierbij essentieel.
Flexibele arbeidsvoorwaarden: Door flexibele contracten en persoonlijke invulling van arbeidstijden te faciliteren, kan loondienst een aantrekkelijk alternatief worden voor zzp’ers.
Respect voor zzp’ers: In plaats van zzp’ers te benaderen als probleem, zouden zij gezien moeten worden als waardevolle samenwerkingspartners binnen de zorg. Hun keuzevrijheid en ondernemerschap verdienen respect.
Handhaving wetgeving niet de enige oplossing
Het handhaven van wet- en regelgeving rondom schijnzelfstandigheid, zoals de wet DBA, wordt vaak genoemd als oplossing voor de huidige situatie. Echter, dit biedt slechts een gedeeltelijke uitkomst. Het is cruciaal om te erkennen dat de keuze voor zzp-schap niet altijd voortkomt uit dwang of een gebrek aan alternatieven. Voor veel zorgprofessionals is het een bewuste keuze om hun expertise op eigen voorwaarden aan te bieden.
Tips om te voldoen aan de wet DBA
Voorkom gezagsverhoudingen: Zorg ervoor dat de zzp’er voldoende vrijheid heeft om het werk naar eigen inzicht in te richten, zonder directe aansturing door de opdrachtgever.
Werk met duidelijke afspraken: Leg afspraken over werkzaamheden, tarieven en verantwoordelijkheden schriftelijk vast.
Geen integratie in bedrijfsvoering: Laat de zzp’er niet dezelfde taken uitvoeren als medewerkers in loondienst, om de indruk van een verkapt dienstverband te voorkomen.
Toon ondernemerschap: Zorg dat de zzp’er meerdere opdrachtgevers heeft en zichtbaar is als zelfstandig ondernemer, bijvoorbeeld via een eigen website of marketingactiviteiten.
Cao-onderhandelingen als kans
De huidige cao-onderhandelingen vormen een uitgelezen kans om concrete stappen te zetten. In sectoren als ziekenhuizen, gehandicaptenzorg en GGZ kunnen afspraken worden gemaakt die zowel de positie van loondienstmedewerkers versterken als ruimte bieden voor samenwerking met zzp’ers. Dit vraagt om een fundamentele herziening van de bedrijfsvoering, waarbij niet alleen de zorgvragers maar ook de zorgverleners centraal staan.
Conclusie
De zorgsector staat op een kruispunt. Het eenzijdig terugdringen van zzp-schap is niet de oplossing voor de huidige uitdagingen. Door te kiezen voor een aanpak die zowel loondienst als zzp-schap ondersteunt, kan de sector een duurzame toekomst tegemoet zien. Meer keuzevrijheid, respect en gelijkwaardigheid voor zorgprofessionals zijn hierbij essentieel. Alleen door gezamenlijk op te trekken kunnen we de zorgsector versterken en de kwaliteit van zorg waarborgen.
Bron: FNV
Het bericht Meer keuzevrijheid voor zzp’ers in de zorg: een noodzakelijke visie verscheen eerst op MedicalFacts.nl.
