Zwangere vrouwen met astma krijgen nog te vaak tegenstrijdige adviezen over hun medicatiegebruik. Uit onderzoek van het HagaZiekenhuis blijkt dat een belangrijk deel van deze patiënten stopt met hun astmamedicatie, soms op eigen initiatief of op advies van een zorgverlener. Gelukkig is dit te voorkomen, zegt longarts Saar van Nederveen-Bendien.
Namens de longartsenvereniging (NVALT) stelde ze samen met haar team een multidisciplinaire richtlijn op. Dat is een overzicht van werkafspraken voor verschillende zorgprofessionals, zoals huisartsen, specialisten, verloskundigen en apothekers. De richtlijn moet ervoor zorgen dat al deze zorgverleners dezelfde adviezen hanteren en naleven.
“Een richtlijn voor zwangere vrouwen met astma was er nog niet. Wel voor bijvoorbeeld zwangere vrouwen met chronische nierproblemen of reuma”, legt longarts Saar uit. “Astma is de meest voorkomende chronische longaandoening onder vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Uit onderzoek blijkt dat de zorg voor hen nog niet goed geregeld is. Die zorg willen we dus verbeteren.”
Gespecialiseerde kliniek voor zwangeren met astma
Het HagaZiekenhuis is een van de weinige ziekenhuizen met een gespecialiseerde kliniek voor zwangere vrouwen met astma. In het multidisciplinair overleg komen de longverpleegkundige, gynaecoloog, apotheker en een longarts die gespecialiseerd is in astma regelmatig bijeen om elke patiënt te bespreken.
Saar van Nederveen-Bendien is een van die longartsen: “Soms komt een vrouw na zes maanden zwangerschap via de Spoedeisende Hulp binnen met een longaanval. Bij zo’n aanval verergeren longklachten, zoals hoesten en benauwdheid, plotseling. We kunnen dán pas starten met de juiste zorg en medicatie. Dat kunnen we voorkomen door vrouwen eerder in de zwangerschap te zien of liever al voor de zwangerschap.”
Uit onderzoek van het HagaZiekenhuis blijkt dat 15 procent van de patiënten op de speciale polikliniek op eigen initiatief het medicatiegebruik heeft afgebouwd of helemaal is gestopt. Bij 48% van de patiënten moest tijdens het eerste polikliniekbezoek de astmamedicatie worden opgehoogd.
Longarts Saar van Nederveen-Bendien(rechts) samen met patiënt (links). Fotocredit: Lucas Krullaards.
Tegenstrijdige adviezen
Welke medicatie kan wel veilig worden gebruikt tijdens de zwangerschap of borstvoeding? Longarts Saar benadrukt dat er dringend behoefte is aan duidelijke richtlijnen voor het veilig gebruik van astmamedicatie tijdens de zwangerschap. Zo krijgen patiënten veel tegenstrijdige adviezen. “We weten inmiddels dat ongecontroleerd astma bij de moeder schadelijke gevolgen kan hebben, zoals; vroeggeboorte, een laag geboortegewicht of astma bij het kind. Dit risico is een groter risico dan de mogelijke schadelijke effecten van astmamedicatie. Daarom is het zo belangrijk dat alle zorgprofessionals de richtlijn kennen, zodat zowel verloskundige, huisarts, gynaecoloog als apotheker weten welke adviezen ze moeten geven.”
Ook heeft de longarts nog een advies voor astmapatiënten die zelf met vragen zitten. “Weet dat iedere patiënt recht heeft op een consult bij de huisarts of de zorgverlener, zoals een longarts, waar je al onder behandeling bent. Mocht je een kinderwens hebben, dan kan je al vroegtijdig bespreken wat een potentiële zwangerschap betekent voor jouw ziekte en medicatiegebruik. Door je goed voor te bereiden op een zwangerschap kunnen zowel moeder als kind de zwangerschap zo gezond mogelijk doorkomen, en daar gaat het uiteindelijk om.”
Gelukkig zijn er veel nieuwe ontwikkelingen op medicatiegebied. Sinds 2008 zijn er zogenaamde ‘biologicals’ beschikbaar voor astma. Biologicals zijn medicijnen die (voor een deel) zijn gemaakt van natuurlijke eiwitten. Ze remmen een stap in het ontstekingsproces bij patiënten met ernstig astma. Longarts Saar van Nederveen-Bendien: “We zijn heel blij met deze medicijnen en kunnen sindsdien veel meer betekenen voor patiënten met ernstig astma. Maar we weten nog te weinig over de effecten bij zwangere vrouwen. Deze groep wordt namelijk vaak uitgesloten van onderzoek, omdat ze kwetsbaar worden geacht.
Meer onderzoek nodig naar biologicals
We roepen zwangere vrouwen met astma op om zich te registeren bij Moeders van Morgen. Dat is het Nederlandse kenniscentrum op het gebied van geneesmiddelen bij kinderwens, tijdens de zwangerschap en in de borstvoedingsperiode. Zij verzamelen ervaringen van zwangere vrouwen die medicatie gebruiken, met behulp van online vragenlijsten. Deze informatie is waardevol om zwangere vrouwen met astma in de toekomst nog beter te kunnen adviseren over medicatiegebruik.”
Bron: HagaZiekenhuis
Het bericht Nieuwe richtlijn moet voorkomen dat zwangere met astma tegenstrijdige adviezen krijgt verscheen eerst op MedicalFacts.nl.
